به نقل از «ایسنا»

قلم مردی با ردای مشروطه خواهی در «روزنامه جنگل»

تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۷۰۹۴۱

ایسنا/گیلان وقتی «روزنامه جنگل» را ورق می زنم، نام «میرزا حسین خان کسمایی» به عنوان سردبیر، دیده می شود. «میرزا حسین خان کسمایی»، جزو ۷ نفری بود که همان ابتدا با «یونس استادسرایی» معروف به «کوچک جنگلی» شبانه با یک قایق از آبراه پیربازار رشت به سمت جنگل های تولم می رود تا نهضتی را مخفیانه در جنگل پایه گذاری کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

میرزا حسین خان کسمایی، پیش از جنبش جنگل، یکی از سران اصلی جنبش جنگل بود و اگر تلاش های او برای تامین هزینه قشون آزادیخواهان گیلان نبود، تهران توسط مشروطه خواهان فتح نمی شد.  
 
میرزا حسین خان، فرزند «آقا محمّد ابراهیم ارباب» در سال ۱۲۸۰ خورشیدی در رشت به دنیا آمد. در نوجوانی به مدرسه صالح آباد رشت رفت تا فقه و اصول بخواند. بعدها که امام جماعت  همان مدرسه شد، نزد «موسیو ژان» رفت تا زبان فرانسوی بیاموزد. بعدها برای تکمیل تحصیل علوم دینی ۲ سال به نجف اشرف رفت. سفرهایش به روسیه و برخی کشورهای اروپایی برای فراگیری نقاشی، افکار آزادیخواهی را در او رشد داد.
 
بعد از به توپ بسته شدن مجلس و تعطیل مشروطه در سال ۱۳۲۶ ق، به پاریس فرار کرد و زندگیش را با روزنامه فروشی می گذراند. در همان ایّام با مراکز انقلابی تفلیس و باکو در ارتباط بود و با هماهنگی آنها به رشت بازگشت. این بار، رئیس جنگ کمیته ای شد که به مشروطه خواهان گیلان تعلیمات نظامی می داد. او با فروش املاک موروثی خود و حتی جواهرات همسرش، بخشی از هزینه فتح تهران توسط مشروطه خواهان گیلان را تامین کرد. اما پس از اعاده مجلس، بجای سهم خواهی از قدرت، به شغل خویش بازگشت و روزنامه «وقت» را در تهران منتشر می کرد.

پس از تسلّط دوباره روس ها در گیلان، دوباره تحت تعقیب قرار گرفت و خانه اش غارت شد. اگرچه با لباس مبدل به باکو فرار کرد، ولی با آغاز جنگ جهانی اوّل به گیلان بازگشت.

او که در جریان فتح تهران با کوچک جنگلی آشنا شده بود، با آغاز جنبش جنگل در تابستان ۱۲۹۷، با میرزا همراه شد و از شماره سوم، سردبیری «روزنامه جنگل»، ارکان فکری جنبش را برعهده گرفت. ولی بیماری کلیه امانش نداد. وی یک سال زودتر از میرزا درگذشت و شاهد یخ زدن آرمان های «کوچک جنگلی» در کوه های گیلان نبود. او در سال ۱۲۹۹ در سن ۵۹ سالگی زندگی را بدرود گفت.

کوچک جنگلی، مراسم تشیع باشکوهی برای او برگزار کرد و جسدش را در «گورستان سلیمان داراب» رشت به خاک سپرد. 

یک سال بعد، کوچک جنگلی و بسیاری دیگر از یارانش در گورستان سلیمان داراب دفن شدند. ولی میرزا حسین خان این شانس را داشت که شاهد کشتار و تعقیب جنگلیان توسط حکومت پهلوی نباشد.
 
 ۱۰۳ سال از درگذشت میرزا حسین خان کسمایی می گذرد. از درب ورودی حیاط گورستان سلیمان داراب که وارد شوید، سنگ قبر میرزا حسین خان کسمایی، درست زیر دیوار گورستان قرار دارد.

سنگ قبری که نشست کرده و یک سویش در گل فرورفته و از بس پاخورده، نوشته های روی سنگ مزار خوانا نیست. باقی سران جنبش جنگل، نزدیک به مزار میرزا دفن شده اند. اما هرچند میرزا حسین خان کسمایی در گورستان قدیمی رشت غریب است؛ ولی آرمان هایش هنوز در نوشته هایش در روزنامه جنگل زنده است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: میرزاکوچک خان رشت استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری روزنامه جنگل کوچک جنگلی جنبش جنگل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۷۰۹۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیشتازی خاندان‌های نصف‌جهان؛ از تحریم تنباکو تا رهایی از وابستگی غرب در دوران مشروطه

اصفهان همواره مهد اولین‌ها بوده و بر این اساس بسیاری در این خطه حضور داشتند که اولین‌ها را رقم زدند و پیش‌قراول مسیری بودند که تا امروز و پس از گذشت قرن‌ها ادامه‌دار بوده، از پیشگامی در نهضت تنباکو تا تلاش برای رهایی از وابستگی به غرب آن‌ هم در زمانی که شاید این مفاهیم، رواج چندانی نداشته است‌.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، اصفهان و نصف‌جهان همواره مهد اولین‌ها بوده و بر این اساس بسیاری در این خطه حضور داشتند که اولین‌ها را رقم زدند و پیش‌قراول مسیری بودند که تا امروز و پس از گذشت قرن‌ها ادامه‌دار بوده است؛ به‌عنوان مثال پیش از موضوع نهضت تنباکو سیاست فهم احساس خطر کردند و بر همین اساس اولین شخصی که متوجه خطر این موضوع شد، آقانجفی از علمای سرشناس اصفهان بود؛ راهکار او این بود که فتوا دهد و خریدوفروش تنباکو را برای مردم حرام اعلام کند.

بر این اساس بسیاری از ما نام خاندان‌های فراوانی از جمله آقانجفی، امین، کلباسی، اژه‌ای و… را شنیدیم که نقش‌آفرینی فراوانی در تاریخ این شهر داشته‌اند و بر همین اساس محمود فروزبخش نویسنده و اصفهان‌پژوه به خبرنگار ایمنا اظهار کرد: مهم‌ترین خاندان علمی اصفهان خاندان نجفی است که از شیخ محمدتقی رازی استاد میرزای شیرازی آغاز می‌شود.

وی با بیان اینکه پسر او محمدباقر نجفی است که رئیس حوزه علمیه اصفهان بوده و فرزندانش نیز آقانجفی، شیخ محمدحسین، حاج آقا نورالله و شیخ جمال هستند، افزود: آقا نجفی زعیم حوزه اصفهان بود که اولین فتوای تحریم تنباکو در اصفهان را داد، همچنین مبارزه با بهائیت را در دستورکار داشته است.

این نویسنده و اصفهان‌پژوه تصریح کرد: شیخ محمد حسین نیز در نجف فوت می‌کند و پسر او شیخ محمدرضا است که استاد امام خمینی (ره) و نویسنده کتاب نقد فلسفه داروین و نگه‌دارنده حوزه علمیه در زمان اختناق رضاشاه است؛ حاج‌آقا نورالله نیز رهبر مشروطه‌خواهان اصفهان بود که خانه او امروزه خانه مشروطه نام گرفته و کتابی به‌نام مقیم و مسافر دارد و در آن به زبان رمان از مشروطه دفاع کرده است.

فروزبخش با اشاره به اقدامات حاج‌آقا نورالله نجفی گفت: تأسیس بیمارستان خورشید، انجمن صفاخانه، شرکت اسلامیه (شرکت اسلامیه شرکتی سهامی عام و یکی از اولین و مهم‌ترین کارخانه‌هایی بود که در دوران مشروطه در ایران با هدف تأمین منسوجات مورد نیاز مردم ایران و مقابله با وابستگی به خارج، با تلاش و حمایت اغلب بازرگانان و علمای اصفهان و شیراز و کاشان، به ویژه آقا نجفی اصفهانی و نورالله نجفی اصفهانی در فروردین ۱۲۷۸ تأسیس شد.) و حمایت از مدارس و روزنامه‌ها از اقدامات حاج‌آقا نورالله بوده که ریاست شرکت اسلامیه به عهده کازرونی بوده و از سویی جمعی از تجار و روحانیون به این نتیجه رسیدند از پارچه داخلی حمایت کرده و آن به اقصی نقاط جهان توزیع کنند.

وی با بیان اینکه شیخ جمال نیز مشروطه‌خواه بود که به تهران تبعید شد و آنجا همراه با شهید مدرس از مخالفان رضاشاه بود، خاطرنشان کد: یکی دیگر از خاندان‌های مطرح، خاندان کلباسی است که افراد علمی زیادی دارند اما در مسائل سیاسی نبودند؛ رأس این خاندان محمدابراهیم کلباسی بود که مزار او پشت مسجد حکیم است و به زهد و تقوا شناخته می‌شود در واقع حاجی کلباسی و سید شفتی احیاکننده حوزه علمیه اصفهان در اوایل دوران قاجار بودند.

این نویسنده و اصفهان‌پژوه یادآور شد: از دیگر خاندان‌های مطرح نیز خاندان اژه‌ای هستند که شخصیت معروفشان ملاعلی‌اکبر اژه‌ای است که فتوای جهاد با روس را دارد و از دیگر شخصیت‌هایشان نیز میرزا علی‌اکبر اژه‌ای است که در بحث تحریم تنباکو به آقانجفی کمک کرد..

فروزبخش با بیان اینکه خاندان امین، مجلسی، درچه‌ای، روضاتی، چهارسوقی، فشارکی، خاتون‌آبادی، خراسانی، بهشتی، صدر و شفتی از دیگر خاندان‌های فعال در عرصه علمی هستند، عنوان کرد: همراهی پدر و همسر بانو امین و ساخت بیمارستان امین از نکات قابل توجه است.

به گزارش ایمنا، علمای ایرانی و خصوصاً اصفهانی با جایگاه ویژه خود در تاریخ‌سازی، مدنیت، هنر و سیاست، فرهنگ‌ساز و شاخه اصلی درخت انسانیت شناخته می‌شوند؛ در واقع باید گفت این پیشگامان تاریخ و تمدن در جای‌جای تاریخ، چه با حضور مستقیم خود و چه از طریق تربیت شاگردان همواره شاخص، والا و گرامی بوده‌اند اما آنگونه که باید و شاید، به معرفی آن‌ها نپرداخته‌ایم و لازم است با سرلوحه قرار دادن تاریخ و تمدن خود، الگویی به عظمت تاریخ این دیار برای نسل جدید ارائه کنیم.

کد خبر 748194